TADEUSZ RÓŻEWICZ

Poezja Tadeusza Różewicza (poeta urodził się w 1921 roku, zmarł 24 kwietnia 2014 we Wrocławiu) był wielkim dialogiem ze współczesnością, zarówno z jej realnym kształtem, jak i samą twórczością. Autor pozostaje przy tym maksymalistą, doświadczenia rzeczywistości nakazują mu formułować wnioski mówiące o totalnym rozkładzie – zapoczątkowanym przez wojnę – dzisiejszej cywilizacji, kultury, zachwianiu wszelkich systemów filozoficznych, wyobrażeń religijnych. Często towarzyszy temu konflikt pomiędzy biologiczną i społeczną naturą człowieka. Dla literatury konsekwencją owych doświadczeń spełnionej apokalipsy musi być całkowity rozpad formy, negacja praktycznie wszystkiego tego, co było wcześniej, poszukiwanie nowych języków poetyckich.

Wydany w 1947 roku tom Różewicza Niepokój miał przełomowe znaczenie dla polskiej poezji, zaproponował nowy typ liryki, zatarcie granic pomiędzy językiem poezji oraz prozy, odrzucenie masek i kostiumów właściwych dawniejszej liryce. W twórczości tego pisarza bardzo często powtarzają się pytania o obowiązki poezji, rolę poetów we współczesnych społeczeństwach, pytania niezmiennie osadzane w szerokim kontekście zagadnień etycznych – Różewicz jest moralistą i te problemy od lat stanowią centrum jego wierszy, dramatów, prozy.

Twórczość (niekiedy określana mianem antypoezji) Różewicza to najistotniejsze z punktu widzenia samej literatury zjawisko w powojennej polskiej liryce. Wypracowany przez tego poetę model wiersza niezwykle mocno wpłynął na przemiany naszej poezji w drugiej połowie dwudziestego wieku.