Konstytucja marcowa [z 1921 r.]
Wypracowana wśród walk i wahań ściągnęła [konstytucja] na siebie krytykę zarówno tych, którzy nie zdołali narzucić swej woli większości sejmu, jak zwłaszcza tych, co na wysiłki owej większości patrzyli z …
Archiwum kategorii: Okres międzywojenny
Walka o senat i sposób wyboru prezydenta Rzeczypospolitej
Walka o senat i sposób wyboru prezydenta Rzeczypospolitej
Rozgorzała zaraz po odejściu bolszewików. Jakkolwiek przykład wielu krajów demokratycznych Zachodu świadczył, że izby wyższe nie mogą tamować dojrzałych reform społecznych (choć mogą opóźniać niedojrzałe), nie tylko PPS ale i kluby chłopskie …
O zdrowy ustrój Państwa
O zdrowy ustrój Państwa
Przez czas wojny bolszewickiej ani na chwilę nie ustawały prace nad budową domu ojczystego. Projektów konstytucji było na stole kilkanaście, wśród nich najmiarodajniejsze: projekt ankiety, za którym stał Bobrzyński, deklaracja Wojciechowskiego, projekty narodowej demokracji, socjalistów i …
Skutki kampanii 1920 roku
Skutki kampanii 1920 roku
Nie od razu ujawniły się one współczesnym. Pod wpływem krytyki publicystów narodowców, zwłaszcza Stanisława Strońskiego, opinia przypisała różne niepowodzenia polskie wyprawie na Kijów. Niektórzy sądzili, że w ogóle można było uniknąć dalszej wojny, przyjmując zimowe propozycje …
Wyprawa kijowska
Wyprawa kijowska
Na przedwiośniu, w odpowiedzi na polski wypad na Mozyrz i Kalenkowicze, wojska sowieckie próbowały ataku na Wołyniu i Podolu, ale zostały odparte. Wówczas Patek wyraził gotowość do rozpoczęcia rokowań w Borysowie. Cziczerin zgadzał się tylko na jakiś punkt …
Węzeł wschodni. Rokowania z Sowietami
Węzeł wschodni. Rokowania z Sowietami
O ile Paderewski godził się na formułę federacji, ale liczył się bardzo z zachodnimi przyjaciółmi, o tyle po jego odejściu Piłsudski z Wasilewskim odzyskali wolną rękę i mogli eksperymentować po swojemu. Szefem rządu był Leopold …
Dwie polityki zagraniczne
Dwie polityki zagraniczne
Dmowski był do zimy [1919/1920] w Paryżu, po czym musiał ratować nadszarpnięte zdrowie w Algierze. W sejmie tymczasem prowadził komisję spraw zagranicznych i nadawał ton całemu zgromadzeniu Stanisław Grabski, również zwolennik państwa narodowego bez nadmiaru obcoplemiennych mniejszości. …
Mała konstytucja. Piłsudski naczelnikiem państwa
Mała konstytucja. Piłsudski naczelnikiem państwa
Wiedziano z góry, że trudno będzie rządzić Polską wbrew Piłsudskiemu i że jego wywyższenie na stanowisko głowy państwa najmniej napotka sprzeciwów. Żadna jednak partia, nie wyłączając Wyzwolenia, nie życzyła mu preponderancji. Wszyscy wierzyli mocno, że …
Oblicze Sejmu Ustawodawczego
Oblicze Sejmu Ustawodawczego
Zgromadził się ów sejm 10 lutego 1919 i zaraz stoczył pierwszą walkę. Marszałkiem został Wojciech Trąmpczyński, poznańczyk, prawnik, narodowy demokrata, wytrawny i hartowny parlamentarzysta (155 głosów), gdy kontrkandydat chłop Witos otrzymał głosów 149. Zrazu jako przedstawicieli zaboru …
Dalsze prace delegacji polskiej w Paryżu
Dalsze prace delegacji polskiej w Paryżu
Na dzień przed podpisaniem traktatu pokojowego z Niemcami Clemenceau wręczył delegacji polskiej projekt innej umowy: o obywatelstwie polskim, którą później nazwano traktatem o mniejszościach narodowych. Nie sposób było protestować, bo też [krok ten] był …