Z Rosjanami oddaliły się na wschód te powagi i czynniki polityczne, które dotąd utrzymywały Kongresówkę w nieufnym wobec Niemców nastroju: Dmowski, Zygmunt Wielopolski (bratanek Aleksandra), Stanisław Wojciechowski. Wynurzyli się działacze, którzy …
NKN upamiętnił „wyzwolenie” Warszawy odezwą „do narodu” (8 VIII) z żądaniem złączenia niepodzielnego Królestwa z niepodzielną Galicją, a do stolicy słał apele z motywem „Przemów Warszawo”. Jednak miasto jako całość pozostało nieme, a cenzura …
Dalekim echem rozległa się w Europie kapitulacja Przemyśla [22 III 1915 r.]; zdawało się, że front ruszy z Nidy i Dunajca na zachód. Mikołaj II we Lwowie ogłosił z balkonu [ratusza] (22 IV), że „nie ma …
Takim symbolem określił Żeromski straszne, prawie beznadziejne losy, które przeżywał naród na przełomie roku 1914/1915 i jeszcze potem, przez wiosnę i lato. Zaciągnęła się wojna na długie lata. Zaciążyły jej klęski szczególnie nad Polską deptaną przez trzy armie cesarskie, …
Dowództwo austro-węgierskie (AOK) zamiast odparować rosyjskie pociągnięcie przez zbliżenie do Polaków, zażądało od legionistów przysięgi na rotę pospolitego ruszenia, bez własnych sztandarów, i narzuciło im generałów dalekich od ich ideologii. 4 września 1914 r. (nazajutrz po …
Tymczasem nad Newą inne hasło padło z ust polskich – w imieniu zaboru rosyjskiego. Poseł Wiktor Jaroński w Dumie w odpowiedzi na czyn kadrówki 8 sierpnia wyraził wiarę, że z pomocą Bożą Słowiaństwo, pod egidą …
Powstał ów Komitet 16 sierpnia [1914 r.] w Krakowie na mocy uchwały Koła Sejmowego, a składał się z 40 osób, reprezentujących niemal wszystkie odcienie partyjne Galicji. Prezesem był zrazu Leo. Po nim przez cztery lata prof. Władysław …
Jakkolwiek koła uświadomione politycznie przeszły przez szkołę samorządu Galicji, „Przeglądu Wszechpolskiego”, a ogół inteligencji miał w uszach wieszcze słowa Wyspiańskiego: „Z tej ziemi państwo wskrzeszę”, jednak po ciężkich zawodach ostatniego dziesięciolecia ogół dopiero stopniowo dochodził do …
Okres powojenny
27 kwietnia 1945 r. proklamowano istnienie niepodległego państwa, ustanawiając tymczasowy rząd federalny pod przywództwem Karla Rennera. Austria zachowała granice z 1937 r., ale została podzielona na cztery strefy okupacyjne, pozostające pod kontrolą zwycięskich mocarstw – USA, Związku Radzieckiego, …
Republika
W 1916 r. zmarł Franciszek Józef I. Jego następca, Karol I, abdykował w 1918 r. (w wyniku przegranej przez Austrię wojny), zamykając w ten sposób kilkusetletni okres panowania dynastii Habsburgów. 12 listopada 1918 r. proklamowano Republikę Austrii. Na mocy …